በበይነመረብ ላይ በጣም ብዙ ሐሰተኛ ወይም አሳሳች መረጃ ስላለው ፣ ስለእሱ ምን ማድረግ እንደሚችሉ እራስዎን እየጠየቁ ይሆናል። የምስራች ዜናው የተሳሳተ መረጃ መስፋፋትን ለማቆም በእውነቱ ብዙ ማድረግ የሚችሉት ነገር አለ። ከሁሉም በላይ ፣ በመስመር ላይ የሚያጋሩት ማንኛውም ነገር ትክክለኛ እና እውነት መሆኑን ማረጋገጥ ይችላሉ ፣ ስለዚህ ያ መጥፎ መጥፎ መረጃ እዚያ አለ። እንዲሁም ጥሩ የመረጃ ንፅህናን ለመለማመድ በሚያገኙት መረጃ ላይ ወሳኝ ዓይንን ማዞርዎ አስፈላጊ ነው። በዚያ መንገድ ፣ እርስዎ የሚያጋሩት መረጃ አይሸትም!
ደረጃዎች
ዘዴ 1 ከ 3 - የተሳሳተ መረጃን ሪፖርት ማድረግ
ደረጃ 1. ሌሎች ሰዎችን ለማስጠንቀቅ ለተሳሳተ መረጃ ምላሽ ይስጡ።
አንድ ልጥፍ ወይም የይገባኛል ጥያቄ እውነት አለመሆኑን የሚያረጋግጥ ማስረጃ ካገኙ ሰዎችን ያሳውቁ። ለመረጃው መልስ ይስጡ እና ሰዎች እንዳያምኑ እና እንዳይሰራጩ ለመከላከል እንዴት ሐሰት ወይም አሳሳች እንደሆነ ያብራሩ።
- መረጃውን የሚያዋርዱ ወደ መጣጥፎች የሚወስዱ አገናኞች ካሉዎት ወደ እርስዎ መልስም ያክሏቸው።
- በትህትና ፣ በትህትና መንገድ ምላሽ ይስጡ። አንድ ጓደኛ ወይም የቤተሰብ አባል ትክክል ያልሆነ ነገር ከተጋራ በአስተያየቶቹ ውስጥ ፍንዳታ ከማድረግ ይልቅ የግል መልእክት ይላኩላቸው።
ደረጃ 2. እንዲወገድ የተሳሳተ መረጃን ሪፖርት ያድርጉ።
ትክክል ያልሆነ ወይም አሳሳች መረጃ በመስመር ላይ በፍጥነት ይሰራጫል እና ሰዎች ማን ወይም ምን ማመን እንዳለባቸው ለማወቅ አስቸጋሪ ሊያደርጋቸው ይችላል። ሌሎች እንዳያዩት ተጠቁሞ እንዲወገድ ለሚያዩት ጣቢያ ሪፖርት በማድረግ የተሳሳተ መረጃ መስፋፋቱን ለማስቆም ያግዙ።
- የዓለም ጤና ድርጅት በማህበራዊ ሚዲያ መድረኮች ላይ የተሳሳቱ መረጃዎችን ሪፖርት እንዲያደርጉ ለመርዳት የታሰበ ገጽ አለው። እዚህ ሊያገኙት ይችላሉ-
- ለውጥ ማምጣት ይችላሉ። መጥፎ መረጃን ሪፖርት ለማድረግ ትንሽ ጊዜ መውሰድ ከፍተኛ ተጽዕኖ ሊያሳድር እና በዙሪያው እንዳይጋራ ለመከላከል ይረዳል።
ደረጃ 3. ትክክለኛ መሆኑን ማረጋገጥ ካልቻሉ መረጃን ከማጋራት ይቆጠቡ።
ትክክለኛ መሆኑን ለማረጋገጥ እርስዎ ዙሪያውን ከማጋራትዎ በፊት ሁል ጊዜ መረጃን ይመርምሩ። ሐሰተኛ ከሆነ ወይም ማረጋገጥ ካልቻሉ አያጋሩት! በመንገዶቹ ላይ ሞቶ በማቆም እና ለማጋራት ፈቃደኛ ባለመሆኑ የተሳሳተ መረጃ መስፋፋቱን ማስቆም ይችላሉ።
መረጃው እንደ ቀልድ እንዲሆን የታሰበ ቢሆንም እንኳ በቁም ነገር ሊወሰድ ይችላል። ለምሳሌ ፣ በሩሲያ ውስጥ ጎዳናዎችን ለመዘዋወር አንበሶች ጥቅም ላይ እንደዋሉ እና ሰዎች እንደ ቀልድ ቢሆኑም እውነት ነው ብለው የሚያምኑ የብልግና ዘገባ አለ።
ዘዴ 2 ከ 3-እውነታን ማረጋገጥ
ደረጃ 1. የመረጃው ምንጭ የተከበረ መሆኑን ይመልከቱ።
አዲስ ወይም አጠያያቂ መረጃ ባጋጠሙ ቁጥር የአጋራ አዝራሩን ከመጫንዎ በፊት የመጣበትን ምንጭ ይመልከቱ። በእውነቱ እዚያ መታተሙን ለማረጋገጥ መረጃውን ከምንጩ ይመልከቱ።
መረጃውን ከአንድ ምንጭ ጋር የሚያያይዙትን የማስታወሻዎች ወይም የይገባኛል ጥያቄዎች ተጠራጣሪ ይሁኑ እና ምንጩን ራሱ ይመልከቱ።
ደረጃ 2. መረጃው ወቅታዊ መሆኑን ለማረጋገጥ የታተመበትን ቀን ይመልከቱ።
የደራሲውን ስም ወይም ምንጭ እና መረጃው የታተመበትን ቀን የያዘውን የመስመር መስመር ይፈልጉ። አሁንም ወቅታዊ እና መረጃው ጊዜ ያለፈበት አለመሆኑን ለማየት ቀኑን ይፈትሹ።
- የድሮ መረጃ ከአሁን በኋላ ትክክል ላይሆን ይችላል ፣ ስለዚህ በመስመር ላይ ከማጋራትዎ በፊት ሁል ጊዜ አንድ ጽሑፍ ሲታተም ይመልከቱ።
- ጊዜ ያለፈበት መረጃ አንዳንድ ጊዜ የሐሰት የይገባኛል ጥያቄ ማስረጃ ሆኖ ሊያገለግል ይችላል። ለምሳሌ ፣ አንድ ሰው በሳን ዲዬጎ ውስጥ ምንም የኮሮናቫይረስ ጉዳዮች አልነበሩም የሚል ጽሑፍ ከለጠፈ ፣ ግን ጽሑፉ ከወረርሽኙ መጀመሪያ ጀምሮ ነው ፣ ከዚያ የተሳሳተ መረጃ ነው።
ደረጃ 3. መረጃውን ከማጋራትዎ በፊት መረጃውን ከሌሎች ምንጮች ጋር ያረጋግጡ።
ሌሎች የዜና ማሰራጫዎች ወይም ድርጅቶች ስለ መረጃው የሚዘግቡ ወይም የሚናገሩ መሆናቸውን ለማየት በመስመር ላይ ይፈልጉ። ዋና ዜናዎች ፣ በተለይም ስለ COVID-19 ዜና ፣ በብዙ ማሰራጫዎች ሪፖርት ሊደረግ ይችላል። መረጃውን ሲያሰራጭ 1 ምንጭ ብቻ ካዩ ፣ እሱ ውሸት ወይም አሳሳች መሆኑን የሚያሳይ ምልክት ሊሆን ይችላል።
አንዳንድ ዜናዎች ፣ እንደ አካባቢያዊ ዜናዎች ፣ በጥቂት ምንጮች ብቻ ሪፖርት ሊደረጉ ይችላሉ።
ደረጃ 4. የይገባኛል ጥያቄን ለማረጋገጥ የእውነታ ማረጋገጫ ጣቢያ ይጠቀሙ።
በማስታወሻዎች ፣ በልጥፎች ፣ በአርዕስተ ዜናዎች ወይም በማንኛውም ቦታ በመስመር ላይ የሚያዩትን ማንኛውንም የይገባኛል ጥያቄ ወይም “እውነታዎች” ከማጋራትዎ በፊት ያረጋግጡ። የተበላሸ መሆኑን ለማየት የእውነታ ማረጋገጫ ጣቢያ ይጠቀሙ። ካለ ፣ መረጃውን በዙሪያው አያሰራጩ።
- የእውነታ ማረጋገጫ ጣቢያዎችን ዝርዝር እዚህ ያግኙ
- የይገባኛል ጥያቄ በአንዱ ጣቢያዎች ላይ ከተሸፈነ ፣ ሙሉ በሙሉ ሐሰት ወይም ከፊል እውነት መሆኑን ለማየት መግለጫውን ያንብቡ። አሳሳች መረጃ አሁንም የተሳሳተ መረጃ ነው ፣ ስለሆነም በሁለቱም ዙሪያ እንዲሰራጭ አይፍቀዱ።
- እውነታን የሚፈትሹ ጣቢያዎች ጠቃሚዎች ናቸው ፣ ግን እነሱ ፍጹም አይደሉም እና እርስዎ ያዩትን መረጃ አልሸፈኑ ይሆናል።
ዘዴ 3 ከ 3 - የመስመር ላይ መረጃን መገምገም
ደረጃ 1. አንድ አርዕስት እውነት ወይም ሐሰት ለምን እንደሆነ ለማሰብ ቆም ይበሉ።
የሃርቫርድ ጥናት አንድ አርዕስት እውነት ወይም ሐሰት ለምን እንደሆነ ለማብራራት ቆም ያሉ ሰዎች የሐሰት መረጃን የማጋራት ዕድላቸው አነስተኛ መሆኑን አመልክቷል። አርዕስተ ዜና ባጋጠመዎት ቁጥር ፣ ሕጋዊ መስሎ ቢታይም ፣ አርእስቱ እውነት ለምን ይመስልዎታል ብለው ያስቡ። እርስዎ እርግጠኛ እንዳልሆኑ ወይም የእራስዎ አድልዎ እርስዎን እየጎዳዎት እንደሆነ ሊያውቁ ይችላሉ። ስለእሱ ለማሰብ ትንሽ ጊዜ ከመውሰድዎ በፊት መረጃን ከማጋራት ይቆጠቡ።
ለምሳሌ ፣ “በውጪ ጠፈር ውስጥ የተገኘ ሕይወት” የሚል ርዕስ ካዩ ስለእሱ ለማሰብ አንድ ሰከንድ ይውሰዱ። ምን ዓይነት ሕይወት? በውጭ ጠፈር ውስጥ የት አለ? መረጃውን ከማጋራትዎ በፊት መረጃውን በፍጥነት ለማየት እንደሚፈልጉ ሊያውቁ ይችላሉ።
ደረጃ 2. ስሜታዊ ምላሽ የሚያነቃቃ መረጃን ይመልከቱ።
የተሳሳተ መረጃ ብዙውን ጊዜ ግብረመልስ ከእርስዎ እንዲወጣ የተቀየሰ ነው ፣ ይህም እርስዎ የበለጠ እንዲያጋሩት እና እንዲያሰራጩት ያደርግዎታል። በመስመር ላይ አንድ ነገር ባነበቡ ወይም ባዩ ቁጥር እራስዎን ሲናደዱ ፣ ሲበሳጩ ወይም ሲፈሩ ካዩ ፣ ለማሰብ እና ለመመርመር ትንሽ ጊዜ ይውሰዱ። ስሜታዊ ምላሽ ለማነሳሳት የሚሞክር የሐሰት ወይም አሳሳች የይገባኛል ጥያቄ ሊሆን ይችላል።
ደረጃ 3. የራስዎን አድሏዊነት የሚያረጋግጥ መረጃን ይተቹ።
የፖለቲካ ወይም የፍልስፍና እምነቶችዎ ምንም ቢሆኑም ፣ ውስጣዊ አድልዎ መኖሩ ተፈጥሯዊ ነው። የይገባኛል ጥያቄ ወይም ጽሑፍ ከራስዎ አድሏዊነት ጋር የሚስማማ ሆኖ ካዩ ፣ ከማጋራትዎ በፊት እሱን የበለጠ ይተቹት። ለእርስዎ ትክክል ሆኖ ከተሰማ የተሳሳተ መረጃን ማሰራጨት ቀላል ሊሆን ይችላል።
መረጃውን ከማጋራትዎ በፊት ለማሰብ ቆም ይበሉ።
ደረጃ 4. ከተገለበጠ እና ከተለጠፈ መረጃ ይራቁ።
በልጥፍ ፣ በምስል ፣ በኢሜል ወይም በኦንላይን መድረክ ውስጥ “ይህ ተቀድቶ ተለጥፎ” ወይም እንደዚያ ያለ ነገርን የሚያካትት የይገባኛል ጥያቄዎችን ወይም መረጃን በሚያዩበት በማንኛውም ጊዜ እሱን ያስወግዱ። ምናልባት መረጃው ያልተረጋገጠ እና ሐሰት ወይም አሳሳች ሊሆን ይችላል።
የተሳሳቱ መረጃዎች በቀላሉ በቀላሉ ከሚጋሩባቸው ትላልቅ መንገዶች አንዱ ይህ ነው። የተቀዳ እና የተለጠፈ ጽሑፍ በማህበራዊ ሚዲያ ፣ በቡድን መልእክቶች እና በመስመር ላይ መድረኮች ላይ በፍጥነት ሊሰራጭ እና ሊሰራጭ ይችላል።
ጠቃሚ ምክሮች
- የማይታመን በሚመስሉ አስነዋሪ የይገባኛል ጥያቄዎች ሁል ጊዜ ተጠራጣሪ ይሁኑ።
- ጥሩ ትርጉም ያላቸው ሰዎች በስህተት የተሳሳተ መረጃ ሊያጋሩ ይችላሉ ፣ ስለዚህ የሚያጋራው ሰው ብዙውን ጊዜ እምነት የሚጣልበት ቢሆንም እንኳ ለመረጃ ተጠራጣሪ ይሁኑ።